راه بهبودی

محمد روزبهانی (جامعه شناس مربی بازیابی مددیار اعتیاد و مربی مهارتهای زندگی)

راه بهبودی

محمد روزبهانی (جامعه شناس مربی بازیابی مددیار اعتیاد و مربی مهارتهای زندگی)

مهارت‌های مقابله‌ای برای درمان هم‌وابستگی

هم‌وابستگی یه الگوی رفتاریه که توش فرد بیش از حد خودش رو وقف دیگران می‌کنه و نیازهای خودش رو فراموش می‌کنه. مثلاً ممکنه همیشه در تلاش باشین که بقیه رو راضی نگه دارین، حتی اگه خودتون اذیت بشین. این مقاله بهتون مهارت‌هایی رو یاد می‌ده که بتونین از این چرخه خارج بشین و زندگی سالم‌تری برای خودتون بسازین.

هم‌وابستگی چیست؟

هم‌وابستگی اغلب از تجربه‌های گذشته مثل بزرگ شدن توی خانواده‌ای پرتنش یا رابطه‌ای ناسالم میاد. کسی که هم‌وابسته‌ست، فکر می‌کنه اگه به دیگران کمک نکنه یا اونا رو نجات نده، ارزشی نداره. برای همین، یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای می‌تونه مثل یه نردبون باشه که شما رو از این موقعیت بالا بکشه.

مهارت‌های مقابله‌ای کلیدی برای درمان هم‌وابستگی ۱-شناخت خود و نیازها خیلی وقتا هم‌وابسته‌ها نمی‌دونن خودشون چی می‌خوان، چون همیشه به فکر بقیه‌ان. فرض کنین سارا همیشه وقتش رو صرف حل مشکلات برادرش می‌کنه و هیچ وقت به خودش نمی‌رسه. یه روز تصمیم می‌گیره توی یه دفترچه بنویسه: "من امروز چی لازم دارم؟" و می‌فهمه که دلش می‌خواد یه ساعت آروم کتاب بخونه. این کار بهش کمک می‌کنه کم‌کم نیازهاش رو بشناسه. ۲-تمرین تعیین مرزها تعیین مرز یعنی یاد بگیرین کجا باید "نه" بگین. مثلاً محمد همیشه به دوستش رضا اجازه می‌ده هر موقع دلش خواست زنگ بزنه و غر بزنه، حتی نصفه‌شب. یه روز محمد می‌گه: "رضا جان، من بعد از ساعت ۱۰ شب نمی‌تونم صحبت کنم، به استراحتم احتیاج دارم." اولش سخت به نظر می‌آد، ولی اینطوری محمد یاد می‌گیره به خودش احترام بذاره. ۳-مدیریت هیجان‌ها هم‌وابسته‌ها زیاد احساس گناه یا اضطراب دارن. مثلاً لیلا هر وقت به مامانش نمی‌تونه کمک کنه، فکر می‌کنه آدم بدیه. یه روز که این حس می‌آد سراغش، می‌شینه و چند دقیقه نفس عمیق می‌کشه و به خودش می‌گه: "من مسئول خوشحالی همه نیستم." این کار کمکش می‌کنه آروم‌تر بشه و کمتر خودش رو سرزنش کنه. ۴-تقویت استقلال پیدا کردن فعالیت‌هایی که به تنهایی لذت‌بخشه، حس وابستگی رو کم می‌کنه. مثلاً احمد همیشه با دوستاش بیرون می‌رفت و هیچ وقت تنها نبود. یه روز تصمیم می‌گیره عصرها بره پارک و با هدفون موسیقی گوش بده. این کار بهش حس می‌ده که می‌تونه بدون بقیه هم حالش خوب باشه. ۵-جستجوی حمایت صحبت با آدمای درست خیلی مهمه. زهرا که همیشه مشکلات دوست‌پسرش رو به دوش می‌کشید، تصمیم می‌گیره توی یه گروه حمایتی شرکت کنه. اونجا با کسایی مثل خودش آشنا می‌شه و می‌فهمه که تنها نیست. گاهی هم با یه مشاور حرف می‌زنه تا راه‌حل‌های بهتری پیدا کنه. فواید استفاده از این مهارت‌ها اگه سارا، محمد، لیلا، احمد و زهرا این مهارت‌ها رو تمرین کنن، کم‌کم می‌بینن که دیگه لازم نیست برای خوشحال بودن به بقیه وابسته باشن. سارا وقتش رو برای خودش نگه می‌داره، محمد شب‌ها خواب بهتری داره، لیلا کمتر غصه می‌خوره، احمد از تنهایی لذت می‌بره و زهرا روابط سالم‌تری می‌سازه.
درمان هم‌وابستگی مثل یاد گرفتن یه زبان جدیده؛ اولش شاید سخت باشه، ولی با تمرین راه می‌افته. با شناخت خودتون، تعیین مرزها، مدیریت احساسات، تقویت استقلال و گرفتن حمایت، می‌تونین زندگی‌ای بسازین که توش خودتون هم مهم باشین. مثلاً لیلا بعد از چند ماه می‌فهمه که می‌تونه به مامانش کمک کنه، ولی نه به قیمت حال خودش. شما هم می‌تونین از یه تغییر کوچیک شروع کنین!
من را در شبک های اجتماعی( اینستاگرام تلگرام ایتا و ..) با آیدی roozbahani52 می توانید دنبال کنید