وقتی یک بار مصرف، آخرین بار می‌شود! بررسی علل و پیشگیری از اوردوز

اوردوز (Overdose) یا مصرف بیش از حد مواد مخدر، یکی از خطرناک‌ترین پیامدهای سوءمصرف مواد است که می‌تواند به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود. اوردوز معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فرد بیش از حد توان بدنش مواد مصرف کند، به‌خصوص موادی مانند هروئین، فنتانیل، متادون، کوکائین و حتی برخی داروهای تجویزی مانند بنزودیازپین‌ها و اپیوئیدها.

دلایل اوردوز

1-مصرف بیش از حد و ناگهانی: مصرف‌کنندگان ممکن است بعد از یک دوره پرهیز یا ترک، مقدار زیادی از ماده را مصرف کنند، درحالی‌که تحمل بدنشان کاهش یافته است

2-ترکیب مواد مختلف: مصرف هم‌زمان چندین ماده، مانند ترکیب الکل با مواد افیونی، خطر اوردوز را افزایش می‌دهد.

3-آلودگی مواد: برخی از مواد مخدر خیابانی حاوی ناخالصی‌های خطرناک مانند فنتانیل هستند که دوز بسیار کمی از آن می‌تواند کشنده باشد.

4-عدم آگاهی از قدرت مواد: بسیاری از افراد مقدار مصرف خود را بدون شناخت دقیق از میزان خلوص مواد تعیین می‌کنند و ناخواسته دوز کشنده‌ای مصرف می‌کنند.

5-شرایط جسمی و روانی نامناسب: بیماری‌های زمینه‌ای، سوءتغذیه و مشکلات روانی مانند افسردگی، احتمال اوردوز را افزایش می‌دهند.

علائم اوردوز

تنفس کند، سطحی یا قطع شدن تنفس

از دست دادن هوشیاری یا بی‌هوشی

تغییر رنگ پوست (آبی یا خاکستری شدن لب‌ها و ناخن‌ها)

ضربان قلب نامنظم یا بسیار کند

استفراغ شدید یا کف کردن دهان

راهکارهای مقابله با اوردوز

پیشگیری از اوردوز

1-آموزش و آگاهی: آگاهی‌بخشی درباره خطرات اوردوز، ترکیب مواد و کاهش مصرف ناگهانی می‌تواند از وقوع آن جلوگیری کند.

2-کاهش آسیب (Harm Reduction): استفاده از سرنگ‌های تمیز، مصرف در حضور فرد دیگری و دسترسی به نالوکسان (Naloxone) می‌تواند خطر مرگ را کاهش دهد.

3-درمان و ترک اعتیاد: مراجعه به مراکز درمانی، شرکت در جلسات مشاوره و دریافت درمان‌های جایگزین مانند متادون‌درمانی به کاهش خطر کمک می‌کند.

اقدامات فوری هنگام اوردوز

4-تماس با اورژانس (115): اولین اقدام تماس فوری با اورژانس است.

5-استفاده از نالوکسان: اگر در دسترس باشد، نالوکسان می‌تواند اثرات مواد افیونی را خنثی کند و فرد را نجات دهد.

6-بررسی علائم حیاتی: فرد را به پهلو بخوابانید تا از خفگی جلوگیری شود و در صورت نیاز، احیای قلبی ریوی (CPR) انجام دهید.

اوردوز قابل پیشگیری است و آگاهی از نشانه‌ها و راهکارهای مقابله با آن می‌تواند جان بسیاری را نجات دهد.