راه بهبودی

محمد روزبهانی (جامعه شناس مربی بازیابی مددیار اعتیاد و مربی مهارتهای زندگی)

راه بهبودی

محمد روزبهانی (جامعه شناس مربی بازیابی مددیار اعتیاد و مربی مهارتهای زندگی)

چرا اقدام نمی‌کنیم؟راه فرار از تله تنبلی!

 همه ما بارها این تجربه را داشته‌ایم: ایده‌های بزرگی در سر داریم، برنامه‌ریزی می‌کنیم و حتی گاهی هیجان شروع کردن را احساس می‌کنیم، اما وقتی زمان عمل می‌رسد، انگار نیروی نامرئی ما را از حرکت بازمی‌دارد. این مشکل ریشه در دلایل روانشناختی و عادت‌های ناسالم دارد که با شناخت و تمرین می‌توان بر آن غلبه کرد.  

ریشه‌های ضعف در اقدام

ترس از شکست

ذهن انسان به طور طبیعی از موقعیت‌های نامشخص اجتناب می‌کند. وقتی کاری جدید را شروع می‌کنیم، مغز آن را به عنوان یک تهدید تفسیر می‌کند و با سوالاتی مانند "اگر موفق نشوم چه؟" یا "اگر دیگران مرا قضاوت کنند؟" ما را از اقدام بازمی‌دارد.  

کمال‌گرایی افراطی

بسیاری از افراد آنقدر منتظر شرایط ایده‌آل می‌مانند که هرگز شروع نمی‌کنند. آنها فکر می‌کنند باید همه چیز کامل باشد، در حالی که در واقعیت، مسیر موفقیت از طریق آزمون و خطا شکل می‌گیرد.  

اهمال‌کاری

این عادت مخرب ما را وادار می‌کند کارهای مهم را به تعویق بیندازیم و به جای آن، به فعالیت‌های بی‌ارزش مشغول شویم. مثلاً به جای کار روی پروژه مهم، ساعت‌ها در شبکه‌های اجتماعی وقت تلف می‌کنیم.  

عدم شفافیت در اهداف

اهداف مبهم و کلی مانند "می‌خواهم موفق شوم" یا "می‌خواهم پولدار شوم" انگیزه لازم برای اقدام ایجاد نمی‌کنند. در حالی که اهداف مشخص و قابل اندازه‌گیری مسیر حرکت را روشن می‌کنند.  

راهکارهای عملی برای تقویت توان اقدام

قانون دو دقیقه 

اگر کاری کمتر از دو دقیقه زمان می‌برد، همین حالا انجامش دهید. برای کارهای بزرگ‌تر، اولین گام کوچک را بردارید. مثلاً اگر می‌خواهید کتاب بنویسید، همین امروز یک پاراگراف بنویسید. این روش سد روانی شروع کردن را می‌شکند.  


برنامه‌ریزی شرطی

به جای تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای، از قبل شرایط را مشخص کنید. مثلاً بگویید: "اگر ساعت هفت صبح از خواب بیدار شدم، ده دقیقه ورزش می‌کنم." این روش احتمال عمل کردن را افزایش می‌دهد.  

طراحی محیط برای موفقیت

اگر می‌خواهید مطالعه کنید، موبایل را در اتاق دیگری بگذارید. اگر می‌خواهید صبح زود بیدار شوید، آلارم را دور از تختخواب قرار دهید. با حذف عوامل حواس‌پرتی، انجام کارها آسان‌تر می‌شود.  

سیستم پاداش فوری

مغز انسان به پاداش‌های سریع واکنش مثبت نشان می‌دهد. بعد از هر اقدام مفید، به خودتان پاداش کوچکی بدهید. مثلاً بعد از سی دقیقه مطالعه، پانزده دقیقه استراحت کنید یا یک فنجان قهوه میل کنید.  


تمرین هفت روزه برای تقویت اقدام 

روز اول: یک کار کوچک را در دو دقیقه انجام دهید.  

روز دوم: یک کار عقب‌افتاده را به پایان برسانید.  

روز سوم: یک برنامه شرطی برای فردا طراحی کنید.  

روز چهارم: یک عامل حواس‌پرتی را از محیط کار حذف کنید.  

روز پنجم: بعد از انجام یک کار مهم، به خودتان پاداش دهید.  

روز ششم: یک هدف کاملاً مشخص بنویسید.  

روز هفتم: دستاوردهای هفته را مرور و موفقیت‌هایتان را جشن بگیرید.  

ضعف در اقدام یک مشکل همیشگی نیست، بلکه مانند عضله‌ای است که با تمرین تقویت می‌شود. هر بار که بر تنبلی غلبه می‌کنید و کاری را شروع می‌کنید، این توانایی را در خود پرورش می‌دهید. به یاد داشته باشید که موفقیت از آن کسانی است که با وجود ترس‌ها و تردیدها، دست به عمل می‌زنند.